Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025

ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

 


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ως Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου και Εθνική Επιτροπή Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για τη μη λελογισμένη και ανεξέλεγκτη εισβολή της ψηφιακής τεχνολογίας στη ζωή και στην εκπαίδευση των παιδιών μας. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η χρήση ψηφιακών μέσων και οθονών, από τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού, με πολύ σοβαρές συνέπειες τόσο στην φυσική ανάπτυξη του αλλά, κυρίως στην ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου που είναι πολύ ευάλωτος. Η American Academy of Paediatrics (AAP) προειδοποιεί ότι η ηλικία κάτω των 2 ετών, είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη φάση όπου τα παιδιά αναπτύσσουν γνωστικές, γλωσσικές, αισθητικοκινητικές και κοινωνικό-συναισθηματικές δεξιότητες οι οποίες απαιτούν εξερεύνηση και επαφή με τον πραγματικό κόσμο και όχι με τον τεχνητό κόσμο των πολυμέσων. Η χρήση ψηφιακών μέσων π.χ. τηλέφωνα ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές (ταμπλέτες για να απασχοληθεί ή να ηρεμήσει το παιδί), μπορεί να επηρεάσει την ομαλή ανάπτυξη του εγκεφάλου και να οδηγήσει σε προβλήματα, ιδίως αυτορρύθμισης και διαχείρισης των συναισθημάτων. Η ΑΑP ήδη από το 2016 αποτρέπει τη χρήση συσκευών και οθονών για παιδάκια κάτω των 2 και θέτει αυστηρά όρια για τα μεγαλύτερα παιδιά. Η Spanish Pediatric Association (SPA), στη βάση νεότερων ερευνών του 2024, ανεβάζει το ηλικιακό όριο από τα 2 στα 6 χρόνια. Τα παιδιά στα πρώτα χρόνια χρειάζονται ζώνες ελεύθερες από ψηφιακή τεχνολογία τουλάχιστον μέχρι να προχωρήσουν στο δημοτικό σχολείο, εκεί όπου θα μπορέσουν να αναπτύξουν τις μαθησιακές εμπειρίες που συμβαδίζουν με τη γνωστική τους ανάπτυξη. Μείζον θέμα είναι επίσης η καλπάζουσα εισδοχή της Ψηφιακής τεχνολογίας στην εκπαίδευση, στο σχολείο και στο σπίτι. Από την συν αξιολόγηση της αναδυομένης βιβλιογραφίας και τις τοποθετήσεις της UNESCO, της AΑP, της SPA, τις έρευνες PISA / OECD προκύπτουν τα εξής:

1. Υπάρχει σοβαρή έλλειψη επιστημονικών στοιχείων και τεκμηριωμένων πρακτικών που να δικαιολογούν τα τρέχοντα επίπεδα χρήσης ψηφιακής τεχνολογίας για εκπαιδευτικούς σκοπούς στην τάξη και στο σπίτι. Αντίθετα, υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος επιστημονικών μελετών που υπογραμμίζουν τις άμεσες και έμμεσες αρνητικές επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας στη γνώση, στην ανάπτυξη, στη συμπεριφορά και στην ευημερία των παιδιών.

2. Οι μελέτες PISA/OECD αποδεικνύουν ότι τα πιο πετυχημένα συστήματα είναι αυτά που εφάρμοσαν ισοζυγισμένη κλασική και ψηφιακή εκπαίδευση. Η Σουηδία η οποία ξεκίνησε το 2009 την ψηφιοποίηση των σχολείων της, διαπίστωσε ότι η ψηφιακή μετάβαση οδήγησε σε μείωση επιδόσεων και βασικών δεξιοτήτων όπως η ανάγνωση και η γραφή. Έτσι το 2025 αποφασίζει την επαναφορά του παραδοσιακού βιβλίου και τετραδίου ως μέσα διδασκαλίας.

3. Μείζον θέμα είναι ο ψηφιακός εθισμός που προκαλείται στα παιδιά. Από μια ανασκόπηση 28 μελετών (2013-2023) σε παιδιά και εφήβους (0-18 ετών), διαπιστώνεται ότι ο ψηφιακός εθισμός ασκεί επιβλαβείς επιδράσεις στη δομή, στην ανάπτυξη, και στη λειτουργικότητα του εγκεφάλου και στη μάθηση. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πριν από τα 16 χρόνια. Υπερδιεγείρουν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, δημιουργώντας έναν κύκλο άμεσης ικανοποίησης που οδηγεί σε αναζήτηση συνεχούς διέγερσης, μειώνοντας τον έλεγχο των παρορμήσεων, τις δεξιότητες λήψης αποφάσεων, και την αντίσταση σε άλλους εθισμούς. Η ανεξέλεγκτη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται στενά με το άγχος, την κατάθλιψη, τον εκφοβισμό και τη μοναξιά.

Η Ψηφιακή Τεχνολογία έχει άπειρες δυνατότητες, όμως ο ανεξέλεγκτος ψηφιακός μετασχηματισμός της κοινωνίας μας, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή και μη αναστρέψιμη γνωστική βλάβη στη νέα γενιά. Οφείλουμε να μάθουμε από τις εμπειρίες άλλων χωρών και να αποφύγουμε τα ίδια λάθη. Για να μειώσουμε τον δυσμενή αντίκτυπο των ψηφιακών συσκευών ενημερωνόμαστε από αξιόπιστες π.χ. ιατρό/βιολογικές πηγές, δημιουργούμε οικογενειακή κουλτούρα στη χρήση της τεχνολογίας και εκπαιδεύουμε τα παιδιά από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους στη διαχείρισή της. Η ωριμότητα και ο Ψηφιακός Γραμματισμός αποτελούν κρίσιμο στοιχείο, ώστε τα παιδιά να αξιοποιούν ενεργά τα ψηφιακά μέσα αντί να αγχώνονται και ιδίως να χειραγωγούνται από αυτά. Ανάλογα με την ηλικία χρειάζεται προσεκτική επιλογή εφαρμογών/συσκευών και καθορισμός χρονικών, και χωρικών κανόνων & ορίων, καθώς και έλεγχος του περιεχομένου. Γινόμαστε οι ίδιοι τα σωστά πρότυπα για τα παιδιά μας, ενθαρρύνουμε πιο υγιείς δραστηριότητες και ιδίως επικοινωνούμε ουσιαστικά με τα παιδιά μας.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.paidi.com.cy

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου