Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025

Τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε με τα γυαλιά ηλίου

 

Τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε με τα γυαλιά ηλίου

*SOURCE:ygeiawatch


Τα γυαλιά ηλίου αποτελούν την κύρια ασπίδα προστασίας των ματιών από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία (UV), που μπορεί να προκαλέσει βλάβες τόσο στους επιφανειακούς ιστούς (π.χ. κερατοειδή χιτώνα) όσο και σε εκείνους που βρίσκονται βαθιά στο εσωτερικό τους (π.χ. κρυσταλλοειδή φακό, αμφιβληστροειδή χιτώνα). Οι βλάβες αυτές μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Κυμαίνονται από ηλιακά εγκαύματα στα βλέφαρα και τον κερατοειδή έως καταρράκτη και ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς στο απώτερο μέλλον. Μολονότι, όμως, τα γυαλιά ηλίου είναι σημαντικά για την υγεία των ματιών μας, κάνουμε πολλά λάθη όταν τα χρησιμοποιούμε, με συνέπεια να μειώνουμε ή μερικές φορές να εκμηδενίζουμε την προστατευτική δράση τους.

Το μεγαλύτερο και συχνότερο ενδεχομένως λάθος είναι η πεποίθησή μας ότι όλα τα γυαλιά ηλίου είναι εξίσου προστατευτικά. Η πραγματικότητα είναι εντελώς αντίθετη.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο στη Βραζιλία δημοσίευσαν το 2024 στο περιοδικό Scientific Reports ανάλυση 214 διαφορετικών γυαλιών ηλίου. Όπως διαπίστωσαν, πολλά δεν απορροφούσαν αρκετή UV (έπεφταν ακόμα και κάτω από 86%). Ειδικές μετρήσεις έδειξαν επίσης ότι η χρήση φτωχής ποιότητας γυαλιών ηλίου ήταν χειρότερη για τα μάτια απ' ό,τι το να μην φορά κανείς καθόλου γυαλιά ηλίου.

Δυστυχώς περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες (το 56%) που αγοράζουν γυαλιά ηλίου, δεν ελέγχουν ποτέ αν και πόσο προστατευτικά είναι, σύμφωνα με βρετανική δημοσκόπηση. Επιπλέον, σχεδόν τέσσερις στους δέκα (το 37%) δεν γνωρίζουν καν ότι τα γυαλιά ηλίου παρέχουν διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Αυτός είναι εξάλλου ένας από τους κύριους λόγους που τα προμηθεύονται από κάθε είδους εμπορικά καταστήματα έως και πλανόδιους πωλητές, αντί να προτιμούν τα καταστήματα οπτικών όπου μπορούν να ενημερωθούν για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους.


«Τα γυαλιά ηλίου δεν είναι αξεσουάρ, αλλά ένα σημαντικό βοήθημα για την προστασία των ματιών από τις βλαβερές επιδράσεις της UV ακτινοβολίας. Όταν φοράει κανείς ένα φτωχής ποιότητας ζευγάρι, που απλώς έχει σκούρους φακούς χωρίς να διαθέτει προστατευτικά φίλτρα, προκαλεί τεράστια βλάβη στα μάτια του. Και αυτό διότι αφενός οι κόρες των οφθαλμών του διαστέλλονται, αφετέρου δε μισοκλείνει τα μάτια του για να προστατευτεί από τον ήλιο. Η συνέπεια είναι να εκτίθεται το εσωτερικό των ματιών σε πολύ περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία απ' ό,τι δίχως τα γυαλιά ηλίου», εξηγεί ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Για να είναι προστατευτικά τα γυαλιά ηλίου πρέπει να φέρουν την επισήμανση CE που υποδηλώνει ότι πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές ασφαλείας. Πρέπει επίσης να αναφέρουν ότι προστατεύουν κατά 100% από την UVA και την UVB (ή ότι απορροφούν την UV έως 400 nm), καθώς και να είναι ανθεκτικά στις γρατζουνιές και τη θραύση. Αντιθέτως, δεν χρειάζεται να έχουν μαύρους φακούς. Το χρώμα τους δεν προσδιορίζει τον βαθμό προστασίας, ενώ οι πολύ σκούροι φακοί θα εμποδίζουν την όραση τις μέρες με συννεφιά και δεν θα φοράτε τα γυαλιά σας.

Ένα άλλο μεγάλο λάθος είναι ότι περισσότεροι από τους μισούς άνδρες και γυναίκες (το 54%) δεν φορούν καθημερινά γυαλιά ηλίου, αλλά μόνο τις ηλιόλουστες ημέρες. Αν και τα γυαλιά ηλίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το καλοκαίρι, είναι απαραίτητα ακόμα και όταν έχει συννεφιά ή χιονίζει.

«Η UV διαπερνά σε μεγάλο ποσοστό τα σύννεφα και την ομίχλη. Έτσι τα μάτια εκτίθενται σε αυτήν ακόμα και όταν ο ήλιος δεν μας ενοχλεί καθόλου. Επιπλέον, η UV αντανακλάται από κάθε λεία επιφάνεια, είτε είναι η θάλασσα είτε ένα γυάλινο κτήριο ή μία χιονισμένη βουνοπλαγιά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σκιέρ φορούν μεγάλα, προστατευτικά γυαλιά ηλίου. Αν εκτεθούν στα χιόνια χωρίς προστασία για πολλή ώρα, κινδυνεύουν να υποστούν φωτοκερατίτιδα, δηλαδή έγκαυμα στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού. Αναλόγως με τη διάρκεια της έκθεσης μπορεί να προκληθεί παροδική ή και μόνιμη απώλεια όρασης. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και το καλοκαίρι», εξηγεί ο καθηγητής.

Η πεποίθηση ότι το κύριο κριτήριο για την αγορά ενός ζευγαριού ηλίου πρέπει να είναι το στυλ, επίσης είναι μεγάλο λάθος. Οι περισσότεροι από εμάς κοιτάζουν αν τους πηγαίνουν τα γυαλιά και ένας στους τέσσερις αγοράζουν μόνο ζευγάρια που είναι στη μόδα. Έτσι όμως παραβλέπουν το μέγεθος, το οποίο είναι καθοριστικό για την προστασία που παρέχουν.

«Η υπεριώδης ακτινοβολία φτάνει στα μάτια απ' όλες τις κατευθύνσεις, επομένως τα μεγάλα γυαλιά ηλίου, που καλύπτουν σημαντικό τμήμα του προσώπου και οπωσδήποτε τα πλάγια των ματιών είναι πιο προστατευτικά», επισημαίνει ο κ. Κανελλόπουλος.

Η φροντίδα που επιδεικνύουμε στα γυαλιά ηλίου μας επίσης είναι καθοριστική για την προστατευτική δύναμή τους. Το ίδιο και η παλαιότητά τους. «Η τοποθέτηση στην τσάντα ή στην τσέπη χωρίς προστατευτική θήκη, είναι ό,τι πρέπει για να δημιουργηθούν γρατζουνιές στους φακούς τους από την τριβή. Το ίδιο και η τοποθέτησή τους σε επιφάνειες (π.χ. πάνω στο τραπέζι) με τους φακούς προς τα κάτω», εξηγεί ο καθηγητής.

Τα γυαλιά ηλίου φθείρονται επίσης όταν εκτίθενται απευθείας στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Η UV και η ζέστη αλλοιώνουν τον σκελετό και προκαλούν βλάβες στους φακούς τους. Επομένως, δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να τα αφήνουμε πάνω στην πετσέτα στην παραλία ή μέσα στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου (μετατρέπεται σε «φούρνο» στη ζέστη).

Ούτε είναι καλή ιδέα να τα καθαρίζουμε με χαρτομάντιλα ή χαρτί κουζίνας και όχι με το ειδικό, μαλακό πανάκι που μας δίνει ο οπτικός σε κάθε αγορά. Η τριβή με σκληρά χαρτιά μπορεί να τους προκαλέσει γρατζουνιές που διαταράσσει τη συνοχή του προστατευτικού φακού.

Η παλαιότητα των γυαλιών ηλίου επίσης είναι σημαντική. Τα ειδικά φίλτρα με τα οποία επιστρώνονται για να απορροφούν την UV, χάνουν την προστατευτική δράση τους με την πάροδο του χρόνου και την έκθεση στον ήλιο. Μελέτη στη Βραζιλία είχε δείξει ότι δύο ώρες καθημερινής έκθεσης στον ήλιο είχε ως αποτέλεσμα τα γυαλιά ηλίου να μην είναι πια προστατευτικά μετά από σχεδόν 2 χρόνια χρήσης. Αν όμως έχουν γρατζουνιές οι φακοί τους, πρέπει να τα αλλάζετε συχνότερα.

«Ο κύριος στόχος των γυαλιών ηλίου είναι να μειώνουν το ορατό φως σε άνετα επίπεδα φωτεινότητας, φιλτράροντας ταυτοχρόνως την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά χωρίς να παρεμποδίζουν την όραση. Η προσεκτική επιλογή τους και η σωστή φροντίδα τους μπορούν να εξασφαλίσουν επαρκή προστασία των ματιών», καταλήγει ο κ. Κανελλόπουλος.

 

SOURCE:ygeiawatch,Dr  Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Ωτίτιδα

 

1. Τι είναι η «Ωτίτιδα»;

Θαλάσσια Ανεμώνη-Τι να κάνετε στο τσίμπημα θαλάσσιας ανεμώνης

 

Θαλάσσια Ανεμώνη


H θαλάσσια ανεμώνη μοιάζει με μέδουσα και έχει πολλά χρώματα.
Η θαλάσσια ανεμώνη είναι ένα θαλάσσιο ζώο που πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα όταν πηγαίνουμε για ένα μπάνιο στη θάλασσα.Στην περίπτωση που κάποιος θα δεχτεί τσίμπημα από μια θαλάσσια ανεμώνη, θα υποφέρει από έντονους πόνους και απίστευτα ενοχλητική φαγούρα. Επίσης, στην περιοχή που έγινε το τσίμπημα θα εμφανιστούν εξανθήματα που θα μοιάζουν με κάψιμο. Υπάρχει περίπτωση να παρουσιαστούν και άλλα συστηματικά συμπτώματα ή και αλλεργική αντίδραση. Προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με τις τσούχτρες/μέδουσες και η αντιμετώπιση τους είναι η ίδια.
Στην Ελλάδα είναι γνωστή με το όνομα ανεμώνη, λέγεται δε και κολλητσιάνος. Αγγλ. Sea anemone και ανήκει στην τάξη των Ακτινιαρίων (Actiniaria) .Υπάρχουν εκατοντάδες είδη σ' όλο τον κόσμο.
Στις κυπριακές θάλασσες υπάρχουν αρκετά είδη θαλάσσιας ανεμώνης διαφόρων χρωμάτων που το μέγεθός τους ποικίλλει, φθάνοντας μέχρι και τα 20 εκ. περίπου. Το όνομά της οφείλει στην όλη εμφάνισή της που θυμίζει λουλούδι παρά θαλάσσιο ζώο και μάλιστα σαρκοφάγο. Το σώμα της είναι σχεδόν κυλινδρικό, με το κάτω μέρος πιο πλατύ, και μ' αυτό στηρίζεται όρθια συνήθως σε βράχους, πέτρες και διάφορα αντικείμενα στα οποία προσκολλάται. Στο πάνω μέρος του σώματος βρίσκεται το στόμα της με πολλά μικρά και λεπτά πλοκάμια που κινούνται ανάλογα μέσα κι έξω και χρησιμοποιούνται κυρίως για τη σύλληψη της τροφής. Όταν ερεθιστούν αποτραβιούνται γρήγορα προς τα μέσα. Στα πλοκάμια της βρίσκονται δηλητηριώδη κνιδοκύτταρα που όταν έλθουν σ' επαφή με το δέρμα το ερεθίζουν.
Όταν δει κανένας την ανεμώνη προσκολλημένη σε βράχο, θα τη συγκρίνει αναμφίβολα με λουλούδι, όπου το μακρόστενο κυλινδρικό της σώμα αντιστοιχεί με μίσχο, τα δε ανοιχτά της και κυματίζοντα πλοκάμια με ωραίο άνθος. Μπορούμε ακόμη να συναντήσουμε ανεμώνες προσκολλημένες σε άδεια κοχύλια που χρησιμοποιούνται από τα καρτσ’ινάθκια (καρκινοειδή) για κατοικία. Οι ανεμώνες αυτές στην Κύπρο λέγονται κλωστές. Η συμβίωση αυτή εξυπηρετεί αμοιβαία συμφέροντα: αφενός το καρτσ'ινάδι προστατεύεται εξαιτίας των δηλητηριωδών κνιδοκυττάρων της ανεμώνης, κι αφετέρου η ανεμώνη εξασφαλίζει δωρεάν μεταφορά από το καρτσ'ινάδι καθώς και τροφή από τα υπολείμματα των δικών του γευμάτων.
Σε σχετικά βαθιά νερά πιάνονται στα δίχτυα μεγάλα καρτσ'ινάθκια μέσα σε όστρακα μεγέθους πορτοκαλιού, που οδηγούν έτσι στο θάνατο και τους συνεταίρους τους, τις ανεμώνες.
Στην Κύπρο οι ανεμώνες δεν τρώγονται ενώ αντίθετα στην Ελλάδα τις τρώνε, συνήθως τηγανητές ή ως κεφτέδες. «Ψαρεύονται» με πηρούνι στερεωμένο σ' ένα κομμάτι ξύλο.
Η ανεμώνη ζει κυρίως κοντά στις ακτές, με λίγα είδη της να ζουν προς τον βυθό της θάλασσας. Επίσης, είναι ένα πολύ μοναχικό ζώο και για αυτό σπάνια βρίσκονται αποικίες με ανεμώνες. Η αναπαραγωγή της γίνεται με διάφορες μεθόδους (μονογονικά, με σχάση, με αμφιγονικά, με αβγά και σπερματοζωάρια).
Είναι επικίνδυνο το τσίμπημα της θαλάσσιας ανεμώνης;
.....Στην περίπτωση που κάποιος θα δεχτεί τσίμπημα από μια θαλάσσια ανεμώνη, θα υποφέρει από έντονους πόνους και απίστευτα ενοχλητική φαγούρα. Επίσης, στην περιοχή που έγινε το τσίμπημα θα εμφανιστούν εξανθήματα που θα μοιάζουν με κάψιμο. Υπάρχει και περίπτωση να παρουσιαστεί αλλεργική αντίδραση .Προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με τις τσούχτρες/μέδουσες και η αντιμετώπιση τους είναι η ίδια. ...
 


Τα συμπτώματα από τσίμπημα θαλάσσιας ανεμώνης

  • Έντονος πόνος στο σημείο του τσιμπήματος
  • Οίδημα και ερυθρότητα
  • Κνησμός και ερεθισμός
  • Σχηματισμός φλύκταινας ή φούσκωμα
  • Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
  • Δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση

Τι να κάνετε στο τσίμπημα θαλάσσιας ανεμώνης

Η θεραπεία για το τσίμπημα θαλάσσιας ανεμώνης μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

  • Αφαιρέστε τυχόν πλοκάμια ή θραύσματα από το δέρμα χρησιμοποιώντας τσιμπιδάκια ή παρόμοιο εργαλείο. Μην αγγίζετε τα πλοκάμια με γυμνά χέρια.
  • Ξεπλύνετε την πληγείσα περιοχή με θαλασσινό νερό για να αφαιρέσετε τυχόν υπολειπόμενο δηλητήριο.
  • Βάλτε την πληγείσα περιοχή σε ζεστό νερό για 20-45 λεπτά για να ανακουφίσετε τον πόνο και να μειώσετε το πρήξιμο.
  • Εφαρμόστε τοπικά μια αντιισταμινική ή κορτιζονούχα  κρέμα  για να ανακουφίσετε τον κνησμό και τον ερεθισμό.
  • Πάρτε μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, όπως ιβουπροφαίνη, για να διαχειριστείτε τον πόνο.
  • Μην βάλετε ξίδι στην περιοχή!Μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει περισσότερο πόνο.
  • Ο πάγος δεν συνιστάται για την ανακούφιση του πόνου. Μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει περισσότερη ενόχληση.
  • Η μαγειρική σόδα δεν συνιστάται επίσης,όπως στο τσίμπημα απο μώβ μέδουσα .Μπορεί να μην είναι αποτελεσματική και να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
  • Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι κινήσεις είναι για ήπιο έως μέτριο τσίμπημα θαλάσσιας ανεμώνης. Εάν αντιμετωπίζετε σοβαρά συμπτώματα ή αλλεργική αντίδραση, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια

Cnidaria (Coelenterates, such as Jellyfish and Sea Anemones) Stings

Cnidaria include the following:

  • Corals

  • Sea anemones

  • Jellyfish (including sea nettles)

  • Hydroids (eg, Portuguese man-of-war)

Cnidaria are responsible for more envenomations than any other marine animal. However, of the 9000 species, only about 100 are toxic to humans. The multiple, highly developed stinging units (nematocysts) on cnidaria tentacles can penetrate human skin; one tentacle may fire thousands of nematocysts into the skin on contact.

Symptoms and Signs of Cnidaria Stings

Lesions vary with the type of cnidaria. Usually, lesions initially appear as small, linear, papular eruptions that develop rapidly in one or several discontinuous lines, at times surrounded by a raised erythematous zone. Pain is immediate and may be severe; itching is common. The papules may vesiculate and proceed to pustulation, hemorrhage, and desquamation.

Systemic manifestations include weakness, nausea, headache, muscle pain and spasms, lacrimation and nasal discharge, increased perspiration, changes in pulse rate, and pleuritic chest pain.

Uncommonly, fatal injuries have been inflicted by the Portuguese man-of-war in North American waters and by members of the Cubomedusae order, particularly the box jellyfish (sea wasp, Chironex fleckeri), in Indo-Pacific waters.

Treatment of Cnidaria Stings

  • Removal of tentacles

  • Symptomatic treatment

  • Various rinses to treat pain and deactivate nematocysts, depending on the specific animal

Cnidaria sting treatment includes removal of adherent tentacles with a forceps (preferably) or fingers (double-gloved if possible) and liberal rinsing to remove invisible stinging cells. The type of rinse varies by the stinging organism (1):

  • For jellyfish stings sustained in nontropical waters and for coral stings, seawater rinse can be used.

  • For jellyfish stings sustained in tropical waters, vinegar rinse followed by seawater rinse can be used. Fresh water should not be used because it can activate undischarged nematocysts.

  • For box jellyfish stings, vinegar inhibits nematocyst firing and is used as the initial rinse if available, followed by seawater rinse. Fresh water should not be used because it can activate undischarged nematocysts.

  • For Portuguese man-of-war stings, saltwater rinse can be used. Vinegar should not be used because it can activate undischarged nematocysts.

Any difficulty breathing or alteration in level of consciousness, no matter how mild, is a medical emergency, requiring transport to a medical center and possibly treatment for anaphylaxis.

Mild localized symptoms are treated supportively. Pain caused by most cnidaria stings is usually short-lived and can be relieved with baking soda in a 50:50 slurry applied to the skin. Soaking the affected area in a warm water bath (105 to 110° F) has been shown to be effective for pain relief, as have nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) analgesics. For severe pain, opioids are preferred. Painful muscle spasms may be treated with benzodiazepines. IV fluids and epinephrine can be given if shock develops. Antivenom is available for the stings of the box jellyfish C. fleckeri but not for the stings of North American species.

Tetanus prophylaxis should be given (see table Tetanus Prophylaxis in Routine Wound Management).

Seabather’s eruption

Seabather’s eruption is a stinging, pruritic, maculopapular rash that affects swimmers in some Atlantic locales (eg, Florida, Caribbean, Long Island). It is caused by hypersensitivity to stings from the larvae of the sea anemone (eg, Edwardsiella lineate) or the thimble jellyfish (Linuche unguiculata). The rash appears where the bathing suit contacts the skin. People exposed to these larvae should shower after taking off their bathing suit. Cutaneous manifestations can be treated with hydrocortisone lotion and, if needed, an oral antihistamine. More severe reactions may require the addition of oral or IV prednisone.

 

 

ByRobert A. Barish, MD, MBA, University of Illinois at Chicago;
Thomas Arnold, MD, Department of Emergency Medicine, LSU Health Sciences Center Shreveport
Diane M. Birnbaumer, MD, David Geffen School of Medicine at UCLA
Reviewed/Revised Jan 2025

Treatment reference

  1. 1. American Red Cross Scientific Advisory Council. Advisory: Jellyfish Stings. Accessed December 12, 2024.